"Choppers" là một thuật ngữ để gọi những rapper có thể đọc những đoạn rap với tốc độ nhanh, được bắt nguồn từ Midwest, Mỹ.
Hồi đầu những năm 90, những nghệ sĩ thành công trong việc sử dụng kỹ thuật này bao gồm Bone Thugs-N-Harmony và Twista. Đến cuối những năm 90, tay rapper underground Tech N9ne bắt đầu phổ cập hoá chopper bằng việc hợp tác với các nghệ sĩ khác và sau đó bắt đầu tung ra những single như Midwest Choppers, Midwest Choppers 2 và sau đó là Worldwide Choppers.
Với tôi, bản Worldwide Choppers có ý nghĩa đặc biệt vì Tech N9ne có thể tập hợp các anh tài trong làng chopper về thu âm trong một đấu trường của các rapper siêu thanh siêu tốc, bao gồm:
Thổ Nhĩ Kỳ – Ceza
Kansas City, Missouri – Tech N9ne
Kansas City, Missouri – JL
Đan Mạch – Uso
Alabama – Yelawolf
Chicago – Twista
New York – Busta Rhymes
Kansas City – D-Loc
San Diego, California – Twisted Insane
Theo thống kê so sánh, Twisted Insane có tốc độ nhanh nhất với 10.14 âm tiết/giây. Anh rap nhanh đến nỗi khi tôi đọc phần lyric mà nhiều lúc không hiểu đến đoạn nào. Sau đó là Uso (từ Denmark) với 9.29 âm tiết, D-Loc (8.64) và Busta Rhymes đồng hạng với JL và Ceza (8.57). Tech N9ne chậm hơn chút do anh rap dài với một số verse thuộc dạng nghỉ lấy hơi nên trung bình 7.77. Chậm nhất là Yelawolf (6.87) nghe lạc lõng nhất vì... không giống chopper.
Trong các phần, theo tôi thì Busta Rhymes có đoạn rap hay nhất. Ngoài việc đơn thuần chỉ rap nhanh, anh còn thay đổi flow, ấn tượng nhất là lúc anh rap đúng kiểu ngắc ngứ nói lắp mà vẫn giữ được tốc độ, để diễn tả mấy đứa cứng họng khi phải đối đầu với anh, nghe như đĩa bị xước vậy.
“They lovin' everything until I got 'em stutterin' stupid
You hear 'em now? “D-d-d-d-don’t do-do-do-do it! P-p-p-please, wh-wh-wh-why you gotta t-try us? W-w-w-w-we already know that you be the nicest”
Còn đoạn rap của Tech N9ne thì tôi nghĩ đứng thứ nhì. Điều này làm bật ra câu hỏi, vậy trong nhạc hip hop, rap tốc độ nhanh có phải là quan trọng nhất?
Bản chất con người nhìn chung là thích cảm giác bị kích thích về tốc độ. Trong âm nhạc, như nhạc rock chẳng hạn, những cú solo tốc độ như tia chớp của guitar, bass hay trống vẫn thướng dễ gây hào hứng nhất. Thế nên nhạc rap chắc cũng thế thôi. Với một bài như Worldwide Choppers, nó giống như bữa tiệc về thính giác cho fan của hip hop.
Trong cách rap nhanh, nghệ sĩ sẽ tập trung chính âm thanh tạo ra nghe kích thích nhất, mà phồ biến nhất là lặp vần càng nhiều càng tốt. Thế nên phần rhyming sẽ đơn giản hơn so với bình thường, khi dùng chủ yếu những từ đơn và sau đó lặp từ (ví dụ lặp âm “it”, hay "in" là một trong những cách vần dễ nhất). Chưa kể tốc độ nhanh đòi hỏi nhiều từ trong lời rap hơn, dẫn đến việc khó mà viết ra nội dung sâu sắc. Mà thực ra cũng không để làm gì, khi những bản chopper này thường để phục vụ cho nhạc party là chính.
Mặc dù vậy, cũng giống nhạc rock, tốc độ không phải là tất cả nếu nó không đóng hỗ trợ được về mặt âm nhạc.
Trong nhạc hip hop, ngoài tốc độ, người nghe còn tìm đến:
Flow hay, giọng hay chắc nhịp và độc;
Beat hay, với những âm thanh mới lạ hoặc đoạn sample độc đáo hoặc đơn thuần là mix với thể loại nhạc khác;
Lời với cấu trúc vần tốt và nội dung ý nghĩa;
Cảm xúc của bài;
Yếu tố nào quan trọng nhất thì còn phụ thuộc sở thích mỗi người nghe. Với tôi, phần lời là khó cảm thụ nhất do rào cản ngôn ngữ, trừ khi chịu khó nghiên cứu lyric. Tuy nhiên dẫu cho không thể hiểu hết từng từ, cái tôi tìm đến nhiều nhất trong nhạc rap chính là cảm xúc.
Quay lại với Worldwide Choppers của Tech N9ne, đó là cảm xúc hưng phấn khi nghe mỗi rapper lướt trên từng nhịp của giai điệu một cách điêu luyện.
May thay với riêng cá nhân Tech N9ne, tốc độ không phải là tất cả.
Cái tên Tech N9ne được bắt đầu từ TEC-9, một loại súng tiểu liên để ám chỉ tốc độ rap của anh. Tuy nhiên, sau này Tech N9ne còn được diễn giải thành Technique (kỹ thuật rap của anh) và con số 9 đại diện cho sự hoàn thiện (như 9 tháng mang thai của loài người!?!). Dù nghĩa thế nào thì Tech N9ne đúng là tay rapper có kỹ thuật cao và một trong những master về kỹ thuật flow và vần giỏi nhất. Anh chỉ cần ngồi nghe phần beat và trong đầu sẽ tự hình dung cấu trúc nhịp điệu của đoạn rap và sau đó lấy cảm hứng lời và vần từ những thứ xung quanh, kể cả trên tivi hay đầu đĩa dvd, v..v..
Chẳng hạn như trong album Absolute Power ưa thích của tôi, Tech N9ne đóng hai vai trong bài Trapped In A Psycho’s Body: một kẻ nghiện ngập với con người thật của gã bị mắc kẹt bên trong:
“Don't you come near me 'cause the Devil's sittin' next to me I drink my drink, and smoke my weed and pop my ecstasy Then add some GHB and mushrooms to the recipe This means I'm really lettin' the beast within get the best of me If you can hear me, I need help”
Hoặc như trong bài She Devil rap chung với nhóm D12, Tech N9ne nổi bật hơn hẳn với phần verse của anh nhờ cấu trúc vần phức tạp và đổi nhịp điệu đến 5 lần trong cùng một verse mà độ chuyển vẫn mượt
“(1) Often they blow your top Watch when they hold your jock Shocked when they're not sold crotch and you lost composure Soft for the hoes, you're not stocked for the row You walk for the hot shot wanna cop and do lots of dosia (2) She-devil, her greed level is hella high Speed rebel exceed pedals with a devil's eye (3) They call girl and strip, they all twirl and trip In y'all world and dip and all thorough and hip (4) Hustlers, they sluts and drug smugglers Money they double up, throw that stuff up and bubble up Best believe when I get you I'm 'bout to strap it down 'Cause by the time I tippie-tow in your cappy town I got to have it now Tech N9ne, it's a habit, got to stab it, I'm a savage hound (5) She-devils are incredible out for thy dough Where the krilla is skrilla, X and tapes of Tae-Bo, yo”
Một ví dụ khác về lời lẽ phong phú là bài The Martini, track cuối cùng của đĩa KOD, Tech N9ne kể về câu chuyện của ba con người khác nhau nhưng có một điểm chung, họ có một tình yêu quá mù quáng mà sẵn sàng cướp đi mạng sống của người họ yêu để đảm bảo không ai khác có thể sở hữu được, đúng như tinh thần của ý nghĩa của từ The Martini:
“In movie terms, directors use this phrase To describe the last shot of the day while on set The stories you are about to hear are true Names have been kept the same to reflect the Strange This is the Martini..”
Cả bài rap giống như bộ phim ba hồi đầy cảm xúc, và căng thẳng đẩy lên tột cùng ở đoạn cuối khi giọng Tech N9ne bỗng trùng xuống khi nhắc về cái chết của người bạn thân nhất Brian:
“Brian pulled up with Kim and little Alissa in the car Saw a shadow in the house from afar and said, "Wait" Got out the car, opened the gate Walked in the house and her fucking ex sealed my n***’s fate That was my best friend, b****-ass n**** Walked out the house and shot Kim right in front of Alissa Then he saved the last shot for him, blast! Now you better hope I don't go to hell, because I'ma be on your ass!”
Cái này tôi cho là đỉnh điểm của cảm xúc khi bài rap có đầy đủ tất cả các cung bậc, đặc biệt là khi giọng Tech N9ne diễn tả rất thật mạch cảm xúc của anh theo từng câu chuyện, kết hợp với giọng hát soulful của Krizz Kaliko.
Chả thế mà Tech N9ne là một trong những rapper underground thành công nhất với số lượng fan đông đảo. Tuy nhiên vì cố gắng hướng tới người nghe mainstream, Tech N9ne dường như mất dần đi cái độc đáo ban đầu của anh. Hàng năm anh đều cố gắng tung ra một đĩa hoặc mixtape, hoặc ít ra là album hợp tác với một hoặc nhiều nghệ sĩ khác, và điều đó vô hình trung khiến nhạc của anh bắt đầu nhàm tai và thị trường hơn. Ngay bản thân phiên bản chopper mới nhất của anh, Speedom, rap với Eminem cũng không hay tẹo nào, phần lớn vì đi kết hợp với Eminem là tay không hẳn chuyên về chopper đâu.
Thế nên giá mà anh biết chắt lọc hơn mỗi sản phẩm âm nhạc, thi thoảng tung ra một sản phẩm có chất lượng thôi thì có lẽ discography của anh có khi sẽ ấn tượng ít nhất là như các nghệ sĩ underground khác như CunninLynguists, Talib Kweli, Run The Jewels, hay Mos Def.
Hy vọng một ngày anh sẽ nhận ra rằng tốc độ, kỹ thuật, và số lượng không phải là quan trọng nhất, mà là cảm xúc!
Hẹn gặp lại!
Kunt