Lần đầu tôi biết tới Bone Thugs-N-Harmony là qua bài “Thug Luv” rap chung với Tupac trong album The Art Of War của nhóm. Âm thanh của beat có phần thô ráp đấy không hề dễ nuốt với người chưa nghe nhạc Hip Hop mấy lúc bấy giờ như tôi. Hồi đó tôi giỏi lắm là nghe mấy bài nhạc hoành tráng có hook bắt tai như “Gangsta’s Paradise” của Coolio. Lúc mới thử “Thug Luv”, tôi đã định tắt đi thì đoạn rap verse đầu của Bizzy Bone xuất hiện.
“Well, it must be close to the Armageddon, Lord
You know, that I won't fly by that lesson
You taught me, to pull out my Wesson you brought me
And I'm not stressin' it softly
Get 'em up off me, 'cause all we
Wanted was harmony, been bombing 'em
Yell up out of my ghetto, I won't settle, get on my level”
Kiểu giọng cao cao nửa rap mà nửa hát của Bizzy Bone nghe rất lạ, rồi đến khúc “I'll, talk about 'em, and you don't really want it / ‘Cause they're cornered, and I'm want 'em, to not jump” trở về sau, flow của anh tăng hẳn tốc độ gần như liên tục đến cuối phần rap của mình, nghe phê đôi màng nhĩ vô cùng. Đã thế trên nền beat có tiếng lên cò và nổ hai phát súng chậm rãi, flow rap nhanh như súng liên thanh của Bizzy lại ngầu đến khó đỡ!
Đoạn verse sau của Tupac thì tôi không nói đến ở đây ngoại trừ thấy bảo anh chỉ sáng tác trong đúng chưa đầy 2 phút. Tốc độ flow của Tupac chậm lại như cách anh hay rap, tạo khoảng thở lấy hơi cho người nghe sau màn dạo đầu của Bizzy.
Rồi tới Verse 3, Layzie Bone lại tăng tốc, và tiếp nối sau là Krayzie Bone và cuối cùng là Wish Bone. Tất cả đều bắn như súng máy. Hay cái là sau phần giọng rap cao của Bizzy, cả nhóm xếp tiếp sau là giọng trung của Layzie, giọng trầm của Krayzie và kết bằng giọng trung của Wish, khiến cho bài rap có sự biến đổi rõ ràng. Và càng dễ hiểu hơn không khí “Harmony” như hoà âm trong cái tên của nhóm được tạo ra lúc các anh rap. Khi xem bản diễn live, sẽ thấy các anh rap cùng nhau ở những đoạn, những từ cuối câu. Chất giọng cao-trung-trầm trộn vào tựa như dàn ca sĩ đang hát bè, mà ở đây là các anh rapper đang hoà âm với nhau cực hay.
Thời mới thử nghe nhạc Hip Hop đó, tôi thường chọn các bài có phần hook có đoạn hát, hoặc bài rap có phần beat dễ nghe. Nhưng khi thẩm được “Thug Luv” qua phần flow nhanh tốc độ bắn tỉa, đã thế còn có giai điệu như Bone Thugs nữa, thì bài rap này với tôi hay lên gấp vạn. Còn gì bằng nghe màn uốn lưỡi lời rap như rang lạc qua nhiều lớp giọng lên xuống, nhất là khi trình độ tiếng Anh ít ỏi của tôi lúc đó có hiểu các anh rap gì đâu.
Những thành viên ban đầu của Bone Thugs-N-Harmony là Krayzie, Layzie, Bizzy và người anh em họ của Layzie là Wish. Cả bốn người đều có thêm từ “Bone” ở cuối nghệ danh của mình để thể hiện sự gắn kết của nhóm mình, ở cái thời mà Hip Hop vẫn còn coi trọng phong trào các nhóm rapper với nhau. Flesh-N-Bone, anh trai ruột của Layzie phải về sau mới được tham gia chính thức do những rắc rối của anh với pháp luật.
Nhóm Bone Thugs có thói quen rap cho nhau nghe cả khi trên phố lẫn ngồi ở xe buýt. Nhiều tới mức dần dà họ thuộc cả lời rap của nhau nên mỗi khi một người rap phần lời của mình, mấy thành viên kia cũng sẽ đệm vào, mỗi người một giọng điệu và cao độ khác nhau, bỗng dưng thành một dàn đồng ca. Nói họ là đồng ca cũng không quá đáng vì cách lên xuống tông giọng trong khi rap, làm nên giai điệu, thứ mà ban đầu Bone Thugs bị chê cười. Rapper ai đời lại đi rap như hát hò vậy. Ai ngờ rằng lối rap này của họ lại trở thành xu thế melodic rap sau này mà rapper nổi tiếng như Drake phải thừa nhận chịu ảnh hưởng cực lớn, khi anh toàn nghe nhạc của Bone Thugs trước mỗi khi sáng tác.
Về lối rap có tốc độ uốn lưỡi nhanh như chớp cũng là phong cách đặc trưng gọi là chopper từ vùng Midwest mà các rapper khác như Twista, Tech N9ne cũng giúp phổ cập. Vấn đề là chính cái giai điệu trong những lời rap nhanh của Bone Thugs lại khác biệt hoá họ với những anh kia, tạo một bản sắc độc đáo khác lạ hẳn khỏi những rapper trên thị trường.
Trong bài “Notorious Thugs” ở album Life After Death của The Notorious B.I.G., sự tham gia của Bone Thugs-N-Harmony là một sự kết hợp tuyệt vời mang thêm âm sắc giai điệu cho bài này.
Bỏ qua phần verse đầu tuyệt hay của Biggie với tốc độ nhanh hơn bình thường của anh (chắc để hợp với phong cách Bone Thugs), chúng ta đến với các nhân vật chính của bài viết.
Bizzy lại khởi đầu cho nhóm bằng chất giọng cao không lẫn đâu được. Trong bài “Thug Luv” với Tupac, vì là người rap đầu tiên, Bizzy không chọn flow nhanh từ đầu mà tăng tốc sau đó để tránh người nghe bị ngợp. Nhưng ở bài “Notorious Thugs”, do được lãnh nhiệm vụ ở verse 2, anh rap nhanh ngay từ đầu. Đã thế Bizzy còn có những màn sáng tạo đổi giọng nhẹ cao ở khúc “never no surrender, no pretend / Pick up my pen in my hand / One of my trusted friend-friends” nghe rất sướng lỗ tai.
Ở bài này, giọng rap nam trầm của Krayzie liền sau Bizzy tạo sự đối lập hoàn toàn về không khí bài rap. Không phải thế mà khúc của Krayzie lại chìm xuống. Giọng điệu trầm tĩnh nhưng nhanh như rót vào tai:
“For the pump now Leatherface, sin runnin' thuggin' and cuttin' / Little Mo Hart want to pull it ain't nothin' / Bitch if you steppin' we buckin' them guns that’s fucked up”
Ở đây đa phần Krayzie tăng tốc hơn cả đoạn trước bằng chùm ba nốt điêu luyện.
Verse của Layzie, anh chàng giọng trung, cố tình rap cao lên hơn bình thường để khác với Krayzie trước đó, nhưng không giống Bizzy vì Layzie có những cách lên xuống giọng rõ rệt trong bài này. Không những thế, anh còn ngân nga các từ “run”, “guns”, “one, one, one” khi rap khúc cuối bài ở đoạn:
“We done paved the way and I'm on the run / I'ma call my boys and bring all the guns / Y'all niggas wanna have a little fun with number one, one, one?”
Cái tôi thích trong các flow rap của các anh Bone Thugs là khi nhanh thì không có một khoảng trống nhỏ nào để lấy hơi giữa các từ, nhưng lại không bị kéo quá dài, xen vào những đoạn ngừng có nghỉ hợp lý, khớp chặt chẽ với nhịp, tạo độ nhấn phần âm vần dễ nhận. Nó giống như mấy anh đua xe drift, nhả ga nhấn côn mỗi lần đổi số tăng tốc. Về phần nhạc, như trong bài "Notorious Thugs" đó, câu giai điệu ngắn ngân nga trong đoạn hook mà Layzie hát ở tầm trung với "Ride, let's ride, let's ride, let's ride" và Bizzy hát cao lên với "Get high, get high, get high" phê và phiêu, một chiêu mà thường chỉ mấy "hook man" như Nate Dogg mới làm được.
Cho đến giờ, Bone Thugs-N-Harmony được biết đến như nhóm Hip Hop duy nhất có cơ hội hợp tác cùng Tupac, Biggie, Eazy-E và Big Pun khi những huyền thoại này còn sống. Và Eazy chính là người đã nâng đỡ cho Bone Thugs đến được thành công. Về phía Eazy, sự xuất hiện của nhóm Bone cũng là cứu cánh cho anh trong thời điểm đó.
Sau khi Ice Cube và Dr. Dre lần lượt tách ra solo sau sự mâu thuẫn và tan rã của N.W.A., cả hai anh này đều tìm được thành công rực rỡ cho riêng mình. Với Eazy thì không như vậy. Hãng đĩa Ruthless Records của anh và Jerry Heller (tay quản lý của N.W.A. trước đây) đã có lúc tập trung sản xuất tới 29 album của các nghệ sĩ khác nhau, vậy mà không cái nào gây được dấu ấn. Bực tức vì không vượt mặt được Dre và Ice Cube, Eazy mỏi mắt tìm nghệ sĩ mới để gây dựng lại danh tiếng lẫy lừng một thời. Ấy thế mà lần nhóm Bone Thugs gọi điện được đến cho Eazy để xin gặp kèm màn rap thử qua điện thoại, Eazy chỉ nói lời hứa đãi môi như với vô vàn các rapper trẻ khác muốn được nâng đỡ. Có thể hôm đó cái năng lượng của nhóm không đủ truyền tải qua điện thoại bàn thứ âm thanh không rõ ràng và chỉ nghe được bằng một bên tai.
Sự quyết tâm của Bone Thugs đưa họ đến một quyết định liều lĩnh đến điên rồ, Flesh-N-Bone bỏ hết số tiền dành dụm làm thêm của anh ở quán KFC vừa đủ mua 5 cái vé xe buýt một chiều tới L.A. Họ tá túc nhà một người bạn, cách trụ sở của Ruthless Records 300km. Ban ngày họ nã điện thoại gọi tới văn phòng của Eazy-E, ban tối thì thu âm. Đến khi thiếu tiền thì ra ngoài trấn lột mấy tay đi phát pizza.
Rồi một ngày Eazy gọi lại. Lần này Krayzie được dịp rap lại qua điện thoại. Eazy khoái lắm, nhưng không rủ cả bọn tới L.A. được vì phải đi diễn. Thế rồi anh hẹn Bone Thugs vào ngày anh sẽ qua đi diễn tại Cleveland quê nhà của 5 anh chàng. Thế là Bone Thugs lại gom vừa đủ tiền, gồm cả tiền trấn lột để mua vé khăn gói về nhà, nhưng cũng không phải công cốc. Khi họ gặp được Eazy-E và có buổi audition thực sự, họ đã thuyết phục được huyền thoại E. Ở thời điểm đó, Bone Thugs thiếu tiền đến độ không có căn nhà để ngủ qua ngày, chỉ quây quần quanh cái thùng phi đốt lửa để sưởi ấm. Nhờ Bone Thugs-N-Harmony, Eazy đã tìm lại được chiến thắng mà anh ngày mong mỏi, dù rằng không lâu sau đó, anh mất vì căn bệnh AIDS.
Trong bản EP đầu tay Creepin On Ah Come Up (1994), Bone Thugs có bài “Foe Tha Love Of $” rap chung với sếp Eazy-E, cũng là một trong những điểm sáng của đĩa. Dù rằng Eazy ra đi quá sớm, Bone Thugs vẫn chứng tỏ được họ là ngôi sao của hãng đĩa với các thành công qua E. 1999 Eternal (1995) hay Art Of War (1997).
Điều kỳ lạ là dù có những anh tài huyền thoại khuất bóng sớm như Tupac, Biggie, Eazy-E và Big Pun, các bài rap mà Bone Thugs-N-Harmony tham gia cùng đều có vẻ như tăng độ hấp dẫn hơn mỗi lần một anh Bone cất tiếng rap, và rồi các anh khác rap bè vào cùng. Có lẽ tới giờ phong cách rap như hát hay của Bone Thugs vẫn thực sự khó bắt chước, bởi kỹ thuật điêu luyện của họ trong âm sắc hoà hợp và phần flow có nhịp điệu phức tạp, điều mà nhiều rapper khác chỉ thuần thục được cùng lắm 1 trong 2 thứ đó.
Hẹn gặp lại!
Kunt